Araç sahiplerinin gündeminde yer alan Ulusal Taşıt Tanıma Sistemi (UTTS) başvuruları dün itibariyle sona erdi. Bugün kaydını tamamlayan sürücülere 28 bin liraya kadar cezalar uygulanacak. Kayıt dışı ekonomiyle mücadele amacı taşıyan bu sistem, yalnızca ticari araçları kapsarken, bireysel araç sahipleri için herhangi bir zorunluluk içermiyor.
YAZILIMSAL HATA NEDENİYLE VATANDAŞLAR MAĞDUR
Belgelerini tamamlamalarına rağmen yazılımsal eksiklikler nedeniyle işlemlerini tamamlayamayan vatandaşlar, sürenin uzatılmasını talep etti. Mağdur vatandaşlar şikayet sitelerinde yazdıklarıyla seslerini duyurmaya çalışırken Dünya gazetesi yazarı Ömer Ekinci, farklı bir iddiayı gündeme getirdi.
GERÇEK MALİYETİ 5.5 TL Mİ?
Takılan cihazın gerçek maliyetinin 5.5 TL olduğunu belirten Ekinci, “Karşınızda 2700 TL’ye araçlara takılması zorunlu tutulan UTTS… İçinde sadece bir RFID çipi var. Bizim işimiz bu olduğu için size maliyetini söyleyeyim. 5000 adet alırsanız birim 0.15 Dolar yani 5.5 TL… Dışındaki plastik kapağı öyle kalitesiz yapmışlar ki, herhangi bir meslek lisesine gidin oradaki bir öğrenci projesine böyle bir kapak yapsa o dersi geçemez. Ben bu fotoğrafa bakınca vatandaşa çok büyük bir saygısızlık görüyorum. Bu fotoğraf ‘Biz bir karar alacağız, maliyetinin 540 katına size satacağız, kaliteli yapmak için hiçbir çabamız olmayacak, siz de mantıklı ya da mantıksız diye sorgulamadan tıpış tıpış gidip taktıracaksınız’ diye bağırıyor” ifadelerine yer verdi.
UTTS’YE KAYDOLMAYANYALARA CEZA
31 Ocak 2025 tarihine kadar utts.gov.tr üzerinden kayıt yaptıran taşıt sahipleri, montaj işlemlerini 30 Nisan 2025 tarihine kadar tamamlama hakkına sahip olabilecekler. Bu tarihten itibaren akaryakıt alımlarında UTTS’de düzenlenmeyen satış fişleri gider beyanında kullanılamayacak ve taşıt sahiplerinin vergi indiriminden faydalanmaları mümkün olmayacak. Belirlenen süre içinde kayıt ve montaj işlemlerini tamamlamayan taşıt sahiplerine, mükellefiyet niteliklerine göre 7 bin TL ile 28 bin TL arasında değişen tutarda özel usulsüzlük cezaları uygulanabilecek. Ayrıca Taşıt Tanıma Okuyucu ve istasyon donanım kurulumlarını zamanında yapmayan akaryakıt istasyonlarının ise her bir ihlal tespiti durumunda 280 bin TL özel usulsüzlük cezası ile karşılaşma riski bulunuyor.
BİREYSEL ARAÇLAR İÇİN YÜKÜMLÜLÜK YOK
Düzenlemeyle getirilen yeni uygulama esasları şöyle: 1-31 Ocak 2025 arası kayıt yaptırılması halinde, 2025 yılı fiyatları geçerli olacak. Montaj işlemleri 30 Nisan 2025’e kadar tamamlanabilecek ve bu tarihe kadar UTTS üzerinden yapılmayan akaryakıt giderleri vergi indiriminde kullanılmaya devam edilebilecek. Mevcut bireysel araçlar açısından TTB taktırma yükümlülüğü bulunmuyor. 1 Temmuz’dan itibaren trafiğe çıkacak sıfır araçların ise piyasaya sürenleri veya ithalatçı, üreticileri ve benzerleri tarafından TTB taktırılması zorunluluğu bulunuyor. Bu araçların plaka veya sahip değişikliğinde TTB değişimi zorunluluğu bulunmuyor.
SIFIR ARAÇLAR İÇİN ZORUNLULUK
1 Temmuz 2025’ten itibaren trafiğe çıkacak sıfır araçlar, ithalatçı veya üreticileri tarafından TTB’li olarak piyasaya sürülecek. Mevcut taşıt tanıma sistemlerindeki taşınabilir cihazlar TTB ile değiştirilecek. Böylece, standartlaşma sağlanacak ve usulsüzlük önlenecek. TTB sayesinde farklı akaryakıt şirketlerinden yakıt alımı mümkün olacak. Kapsamdaki araçların bireysel kullanıcılara devrinde yeni cihaz almak zorunda kalınmayacak.
YENİ DÜZENLEMENİN GETİRDİKLERİ
- 1 Temmuz 2025’ten itibaren trafiğe çıkacak sıfır araçlar, ithalatçı veya üreticileri tarafından TTB’li olarak piyasaya sürülecek.
- Mevcut taşıt tanıma sistemlerindeki taşınabilir cihazlar TTB ile değiştirilecek. Böylece, standartlaşma sağlanacak ve usulsüzlük önlenecek.
- TTB sayesinde farklı akaryakıt şirketlerinden yakıt alımı mümkün olacak. Kapsamdaki araçların bireysel kullanıcılara devrinde yeni cihaz almak zorunda kalınmayacak.
- UTTS sayesinde, 8 milyon taşıtın akaryakıt giderleri elektronik olarak kontrol edilerek, yılda en az 15 milyar liralık kayıt dışılığın önüne geçilecek.
- Ülke genelinde halen bin 500 TTB montaj istasyonunda 4 bin teknisyen, taşıtlara donanım montajı yapıyor. Akaryakıt istasyonlarındaki donanım hazırlıklarında da 450 teknik servis, 2 bin personel görev alıyor.
- Sisteme kayıtlı istasyon sayısı geride kalan haftalarda 4 bini, TTB siparişleri de 1,1 milyonu geçti. Yeni düzenlemeyle yıl sonuna kadar TTB siparişlerinin 2 milyonu, kayıtlı istasyon sayısının ise 8 bini geçmesi bekleniyor.
